هفته گذشته گواهی صرفهجویی گاز طبیعی برای نخستین بار در بورس انرژی معادل 10 میلیارد متر مکعب پذیرش شد. هر یک ورقه گواهی صرفهجویی معادل یک مترمکعب گاز است که به سرمایهگذار پروژه بهینهسازی اعطا میشود. با توجه به نیاز برخی صنایع به گاز طبیعی خریداران بالقوهای برای این گواهیها وجود دارد.ساجد کاشفی سرپرست مدیریت انرژی و کربن شرکت ملی گاز ایران در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، با اشاره به جزئیات بیشتر صدور این گواهیها و نقش آن در پیشبرد پروژههای بهینهسازی عنوان میکند: یکی از چالشهای مهم در مسیر اجرای طرحهای بهینه سازی، محدودیت منابع مالی در دسترس به منظور پیشبرد طرحهای توسعهای در این حوزه است. عرضه گواهی صرفهجویی گاز و توسعه بازار آن، یکی از شیوهها و ابزارهای مطمئن تامین مالی و بازگشت سرمایه پروژههای بهینهسازی است که میتواند رونق اجرای این طرحها را به دنبال داشته باشد.
وی افزود: در این روش سرمایهگذار در پروژههای بهینهسازی گاز سرمایهگذاری میکند و انرژی صرفهجوییشده بهسبب اجرای پروژهها در قالب گواهی صرفهجویی در اختیار او قرار میگیرد و سرمایهگذار میتواند این گواهیها را در بازار بورس انرژی عرضه کند و به بخشهای متقاضی انرژی انرژی بفروشد.کاشفی توضیح داد: به طور طبیعی گواهی صرفهجویی گاز در فصل سرما و دوره اوجِ مصرف، متقاضیان زیادی خواهد داشت لذا یکی از سیاستها و برنامههای مهم شرکت ملی گاز، ایجاد بازار برای گواهی صرفهجویی در دوره غیراوج مصرف است که در این خصوص نیز اقداماتی آغاز شده است. سرپرست مدیریت انرژی و کربن شرکت ملی گاز گفت: از جمله این اقدامات میتوان به پیگیری احیاء ماده 26 قانون اصلاح الگوی مصرف و هدایت صنایع به رعایت معیارهای مصرف انرژی مدون سازمان ملی استاندارد اشاره کرد که با الگوبرداری از بازار جهانی کربن، صنایعی که مصرف گاز آنها بیش از معیار مصرف انرژی باشد ملزم به تهیه و ارائه گواهی صرفهجویی گاز خواهند شد.
مراحل صدور گواهی صرفهجویی گاز چیست؟
وی تاکید کرد: شیوه صدور گواهی صرفهجویی گاز از این قرار است که سرمایهگذاران و علاقمندان حوزه بهینهسازی طرحهای خود را به دبیرخانه بازار بهینهسازی انرژی و محیط زیست که در معاونت علمی ریاست جمهوری واقع است ارائه میکنند و پس از طی مراحل تصویبخواهی، در صورت تصویب طرح، عامل صرفهجویی نسبت به اجرای آن اقدام میکند.سرپرست مدیریت انرژی و کربن شرکت ملی گاز گفت: سپس میزان صرفهجویی محقق شده توسط یکی از شرکتهای اندازهگیری و صحهگذاری (M&V) مورد بررسی قرار میگیرد و شرکت ملی گاز به میزان صرفهجویی مورد تایید قرار گرفته، نسبت به صدور و ارائه گواهی صرفهجویی به عامل صرفهجویی یا سرمایهگذار اقدام میکند.وی اشاره کرد: بر اساس بند پ ماده 47 پیش نویس برنامه هفتم توسعه، این گواهیها بینام، قابل انتقال به غیر و قابل خرید و فروش در بهابازار (بورس) انرژی است. استفاده از گواهی برای تسویه صورتحسابهای مصرف انرژی خود و دیگری و برای پرداخت مالیات شرکتهای مصرفکننده انرژی در سقف بهای مصرف انرژی آن شرکت مجاز است. معاملات گواهی مشمول مالیات بر ارزش افزوده نمیشود و صرفاً در زمان تحویل حامل انرژی مندرج در گواهی از تحویلگیرنده حامل انرژی دریافت میشود.
ظرفیت گواهی صرفهجویی در پیشبرد طرح جایگزینی بخاریهای راندمان بالا
کاشفی افزود: علاوه بر این یکی از مهمترین طرحهای در دست اقدام شرکت ملی گاز طرح تعویض و جایگزینی بخاریهای راندمان بالا با بخاریهای مرسوم راندمان پایین است که مصوبه اسفندماه سال 1401 شورای اقتصاد یکی از شیوههای بازگشت سرمایهگذاری این طرح را در قالب ارائه گواهی صرفهجویی گاز با قابلیت معامله در بورس انرژی عنوان کرده و اکنون زمینه حضور و مشارکت فعال سرمایهگذاران در این طرح ملی کاملا فراهم است.سرپرست مدیریت انرژی و کربن شرکت ملی گاز با اشاره به پیشینه قوانین مربوط به صدور گواهی صرفهجویی گاز اظهار داشت: گواهی صرفهجویی گاز از جمله موضوعاتی است که از سال 1396 موردتوجه تصمیمگیران در حوزه انرژی بوده است و از جمله در آییننامه بازار بهینهسازی انرژی و محیطزیست صراحتا به صدور گواهی صرفهجویی گاز به عنوان یکی از ابزارهای موثر این بازار تاکید شده است.وی گفت: در طرف دیگر براساس مصوبات سومین جلسه شورای عالی انرژی کشور که در آبانماه سال جاری برگزار شد، موضوع صدور گواهیهای صرفهجویی دوره اوج و غیراوج به صراحت مطرح شد. همچنین در بند پ ماده 47 پیشنویس برنامه هفتم توسعه و در نقشه راه انرژی کشور که در ستاد اقتصادی دولت به تصویب رسیده است، صدور گواهیهای صرفهجویی گاز یکی از راهکارهای تشویق بهینهسازی به منظور کاهش ناترازی انرژی کشور ضروری شمرده شده است.به گزارش خبرگزاری فارس، شورای اقتصاد در مصوبهای در تاریخ اسفند سال 1401، سه دسته پروژه بهینهسازی مصرف گاز به ارزش 2 میلیارد دلار را مصوب کرده که فرآیند بازگشت سرمایه آن از مسیر صدور گواهی صرفهجویی گاز تعبیه شده است.