محمدصادق مهرجو کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار خط انرژی اذعان داشت: ما از سال‌های گذشته تا کنون وابستگی زیادی به انرژی‌های فسیلی مثل گاز، نفت، بنزین و گازوئیل داریم.
وی با اشاره به علت وابستگی ایران به گاز گفت: از نیمه دوم دهه 70 با گسترش شبکه گازرسانی و بعد از جنگ و با توجیه بسط رفاه و عدالت اجتماعی اقدام به توسعه شبکه گاز کشورکردیم و با شروع توسعه پارس جنوبی، گاز رسانی به شهرها و کلانشهرها و شهرهای کوچک شتاب گرفت.
از سال 90 یک درصد تولید از مصرف گاز عقب ماند
این کارشناس در ادامه با اشاره به عقب‌ماندگی تولید نسبت به مصرف گفت: در 11 سال اخیر و از سال 90 تا 1401 سالیانه 4.8 درصد رشد مصرف گاز داشتیم در حالی که تولید گاز، 3.8 درصد بود لذا سالانه یک درصد تولید از مصرف گاز عقب ماند.
وی افزود: گاز برای ما یک کالای مصرفی محسوب نمی‌شود بلکه استراتژیک بوده و در سال‌های اخیر نیز نقش مهم‌تری خواهد داشت، زیرا نیروگاه‌ها، صنایع، شهرک‌های صنعتی، پتروشیمی‌ها نیازمند گاز هستند و علاوه‌برآن در موقعیتی قرار داریم که می‌توانیم تبدیل به هاب گازی منطقه شویم.
مهرجو افزود: به‌طورکلی تقریبا 30 درصد از گاز مصرفی کشور مربوط به پتروشیمی، صادرات و صنایع عمده است، 25 درصد به نیروگاه‌ها اختصاص پیدا می کند و 40 درصد هم صرف مصارف خانگی و صنایع غیرعمده می‌شود البته از گاز به عنوان فشار افزا برای حفظ فشار در میادین نفتی از آن استفاده می‌شود چنانچه اگر به میادین نفتی گاز تزریق نشود، مقدار زیادی از تولید نفت خودمان را از دست می‌دهیم و این باعث کاهش درآمدهای نفتی می‌شود. بنابراین تقریبا روزانه به 1.038 میلیارد متر مکعب گاز سبک نیاز داریم.
وی افزود: این در صورتی است که ضریب نفوذ گاز در کشور از سال 96 تا کنون به بالای 98 درصد رسیده است و با گازرسانی به سیستان و بلوچستان به صد در صد نیز می‌رسد و این باعث شده که کشور به یک حامل انرژی ارزان وابسته شود.
ضریب نفوذ گاز در ایران دو برابر روسیه است
این کارشناس به ضریب نفوذ گاز در مصارف ایران و روسیه اشاره کرد و گفت: روسیه اولین دارنده گاز دنیا و دومین تولیدکننده و ما چهارمین تولیدکننده و دومین دارنده منابع گاز هستیم، ضریب نفوذ خانگی گاز در روسیه یک مقدار بیش از 50 درصد است و در ایران بالای 90 درصد است.
وی با اشاره به بهره‌وری در تولید گاز کشور گفت: ما در صنعت نفت یک گاز غنی داریم و از چاه‌های نفت استخراج می‌شود و در اختیار یک سری پالایشگاه گازی قرار می‌گیرد که پس از آن تبدیل به گاز سبک شده و به خطوط لوله تزریق می‌شود، در این انتقال گازهای همراه سوزانده می‌شود و برای جلوگیری از این گاز سوزی باید، سیستم‌های فراورشی گاز را تقویت کنیم و از این مسیر گاز کمتری را بسوزانیم، و از آن گاز برای تزریق گاز به میادین نفتی، استفاده در صنایع و صادرات استفاده کنیم.
معادل دو فاز پارس جنوبی گاز سوزی داریم
مهرجو با اشاره به میزان گاز سوزی در سال گذشته گفت: در سال 1401، 936 میلیون متر مکعب تولید گاز غنی داشتیم و 870 میلیون متر مکعب را تحویل شبکه گازی دادیم یعنی 66 میلیون متر مکعب گاز را سوزاندیم.
وی افزود: دوفاز پارس جنوبی 56 میلیون تولید می‌کند و ده میلیارد دلار سرمایه‌گذاری می‌خواهد در صورتی که ما به صورت یکجا، 65 میلیون متر مکعب را سوزاندیم.
این کارشناس با اشاره به نحوه قیمت‌گذاری گاز گفت: قیمت‌گذاری گاز برخلاف نفت خام کاملاً منطقه‌ای است درصورتی‌که بازار داخلی کشور، تابع قیمت‌های جهانی نیست، چنانچه گاز را به نیروگاه‌ها نیز 100 تومان می‌دهیم و به مصرف کنندگان خانگی نیز متر مکعبی 140 تومان اختصاص پیدا می‌کند و این ارزان بودن دلیلی است که در کشور به سمت تنوع بخشی به سبد سوختی حرکت نکنیم.
مهرجو با اشاره به لزوم شکل‌گیری معاونت انرژی ذیل ریاست‌جمهوری گفت: باید یک معاونت انرژی داشته باشیم تا با سیاست گذاری‌های کلان بتواند در وزارت‌خانه‌های مربوطه سیاست‌های اعمال کند در صورت است که می‌توان پروژه‌های بهینه‌سازی را نیز به سرانجام رساند.
ناترازی 300 میلیون متر مکعبی گاز
وی در ادامه گفت: ما اگر دنبال مدیریت مصرف و بهینه‌سازی نباشیم و جلوی رشد مصرف را نگیریم، با توجه به 300 میلیون متر مکعب ناترازی گاز، دچار بحران می‌شویم لذا باید
جلوگیری کنیم در حوزه اعمال سیاست‌های جدید در حوزه صنایع گازی و از احداث صنایع گازی از جمله پتروشیمی و نیروگاه‌های خوراک گازی دست بکشیم. علاوه‌برآن مباحثی نظیر تعرفه‌گذاری پلکانی، جمع‌آوری گازهای همراه، توجه به بهینه‌سازی و دوری از سیاسی‌کار را نیز موردتوجه قرار دهیم.
