- خبرگزاری رویترز در گزارشی بر مبنای ارزیابی شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها و منابع تجاری می‌گوید که از اواخر سال گذشته میلادی، نفت خام ایران به شهر بندری و پالایشگاهی دالیان در شمال شرقی چین سرازیر شده، روندی که به حفظ سطح بالای خرید نفت از ایران کمک قابل توجهی کرده است.
خط انرژی | تغییر مقصد نفت ایران در مقطعی صورت می‌گیرد که بحران ناشی از افزایش قیمت نفت و پایین آمدن حاشیه سود شرکت‌های کوچک، تقاضا برای نفت خام ایران را از سوی خریداران کوچک در مرکز پالایشی مستقل استان شاندونگ، کاهش داده بود. آنها از سال ۲۰۱۹ میلادی خریداران اصلی ایران در چین هستند.
در زمستان سال گذشته خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی با اتکا به منابع تجاری و پالایشگاهی از توقف ارسال محموله‌های نفتی ایران به چین خبر داد و گفت که تهران با این کار به دنبال چانه‌زنی و دریافت قیمتی بالاتر برای نفت خام صادراتی خود به چین است.
نفت ایران، از جمله، مشمول تحریم‌های ایالات متحده آمریکا است که در سال ۲۰۱۸ با تصمیم دونالد ترامپ به خروج از برجام دوباره اجرایی شدند.
اما چین خرید نفت ایران را متوقف نکرد و در حالی که شرکت‌های بزرگ دولتی نسبت به تحریم‌ها محتاط بودند، پالایشگاه‌های کوچک مستقل جای خالی آنها را پر کردند.
پیشتر موسسه مالی استاندارد چارترد در گزارشی اعلام کرد که آب‌های مالزی تبدیل به مسیری برای انتقال کشتی به کشتی نفت ایران شده است و آن را عاملی برای افزایش صادرات نفت ایران ذکر کرده بود.
بنا بر این گزارش، واردات نفت خام ایران توسط چین از طریق مالزی در ماه ژوئن به ۱ میلیون و ۴۵۶ بشکه در روز رسیده است.
سه روز پیش جواد اوجی وزیر نفت ایران در آخرین جلسه دولت سیزدهم گفت که صادرات نفت ایران به ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است که به گفته او در مقایسه با روزهای پایانی دولت دوازدهم یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه افزایش داشته است.
به گزارش شانا، خبرگزاری نفت ایران آقای اوجی همچنین گفت: «هر ۱۰۰ هزار بشکه افزایش نفت در روز سالانه بیش از ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار عایدی برای کشور دارد.»
به گزارش وورتکسا (Vortexa)، یک شرکت مشاوره که حرکت نفتکش‌ها را ردیابی می‌کند، ۲۳ محموله یا در مجموع ۴۵ میلیون بشکه نفت ایران بین اکتبر ۲۰۲۳ تا ژوئن ۲۰۲۴ در بندر دالیان و جزیره چانگ‌شینگ چین تخلیه شده است.
وورتکسا، نسل جدیدی از شرکت‌هایی است که با استفاده از هوش مصنوعی و تمامی داده‌های در اختیار خود، بر بازارهای جهانی انرژی نظارت می‌کند.
همچنین گزارش شرکت دیگری به نام کپلر(Kpler)، حاکی است که چین در همین مدت ۳۴ میلیون بشکه نفت به دالیان وارد کرده است.
این ارقام معادل ۱۲۴ هزار تا ۱۶۴ هزار بشکه در روز است که تقریباً ۱۳ درصد از کل واردات نفت چین از ایران در نیمه اول سال جاری میلادی است.
وزارت خارجه چین درباره واردات نفت به دالیان به خبرگزاری رویترز گفت که چین و ایران «همیشه تجارت عادی و قانونی را تحت چارچوب حقوقی بین‌المللی حفظ کرده‌اند.»
چین می‌گوید با تحریم‌های یکجانبه مخالف است. با این حال، به گزارش رویترز، ردیاب‌ها و دلالان نفتکش‌ها می‌گویند که تاجران، نفت ایران با مقصد چین را به‌عنوان نفتی با مبداء از جاهای دیگر مانند مالزی، عمان یا امارات متحده عربی تغییر نام می‌دهند.
به گزارش منابع رسانه‌ای متعدد، این نقل و انتقالات نیز شامل یک «ناوگان پنهان» متشکل از گروهی از نفتکش‌های قدیمی است که به ندرت یک بیمه‌گر قابل شناسایی دارند. این نقل و انتقالات می‌تواند خطرناک باشد، از جمله خطر نشت و برخورد، با بسیاری از تانکرهای بی‌کیفیت که در یک مسیر تجاری باریک جمع شده و فرستنده‌های خود را خاموش می‌کنند.
به عنوان مثال، دو کشتی از این دست پس از برخورد در ۱۹ ژويیه در سواحل سنگاپور آتش گرفتند. البته ایران به طور رسمی تعلق محموله نفت این کشتی‌ها به ایران را تکذیب کرد.
در همین حال گمرک چین به طور رسمی از ژوئن ۲۰۲۲ هیچ گونه واردات نفت از ایران را گزارش نکرده است.
ماجرای تحریم‌های نفتی و دور زدن آن، یکی از موضوعات بسیار جنجالی مناظره‌های چهارمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران بود.
از جمله در بخشی از دومین مناظره مصطفی پورمحمدی، یکی از نامزدها به اصولگرایان طعنه زد که از بالا رفتن فروش نفت می‌گویند، اما اشاره‌ای به سهم جنگ اوکراین، رقابت میان آمریکا و چین، و دشواری‌های دولت جو بایدن نمی‌کنند.
مسعود پزشکیان هم امکان فروش بالاتر نفت را به سیاست جو بایدن مرتبط دانست. او همچنین چند بار با تاکید از نامزدهای هوادار دولت ابراهیم رئیسی پرسید که درآمدهای حاصل از فروش بیشتر نفت چه قدر است و کجا است؟
یکی دیگر از موضوعات مرتبط با فروش نفت ایران به چین آن است که به غیر از تخفیف‌های ایران به خریداران چینی، ایران در جابه‌جایی مالی درآمدهایش نیز با دشواری مواجه است.
در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، تولید نفت ایران از ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز در اوایل سال ۲۰۱۸ به کمتر از ۲ میلیون بشکه در روز در اواخر سال ۲۰۲۰ کاهش یافت. اما در دوران ریاست جمهوری جو بایدن این میزان بار دیگر به ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافت.
اخیرا دونالد ترامپ در سخنرانی انتخاباتی خود در جمع جمهوری‌خواهان وعده کرد که در صورت پیروزی، صادرات نفت ایران را کاهش دهد.
