گاف ششم «همت قلی‌زاده» درباره بنزین/ آیا افسار مصرف بنزین به صورت خودجوش کشیده شد؟
به گزارش خط انرژی، در دو گزارش قبلی با عناوین «چهار گاف بنزینی همت قلی‌زاده» و «من یک پوپولیستم پس قاچاق سوخت را انکار می‌کنم!» به 5 گاف بنزینی همت قلی‌زاده یکی از شبه‌کارشناسان فضای مجازی پرداخته شد.
اما اخیرا وی با انتشار توئیتی عنوان کرده است که افسار مصرف بنزین در کشور کشیده است و آمارهای نهادهای دولتی و موسسات مختلف درباره روند صعودی مصرف بنزین در کشور دروغ است. در این گزارش به بررسی صحت و سقم این ادعا می‌پردازیم.
*ادعای قلی‌زاده درباره بنزین چیست؟
ابتدا ادعای همت قلی‌زاده را ببینم. وی در توئیتر خود با انتشار نمودار زیر نوشته است: «ببینیم آخرین آمارهای رسمی کشور درباره انرژی چه می‌گویند؟ در دهه پایانی قرن 14 به‌طور متوسط هر ساله مصرف بنزین حدود فقط 2 درصد رشد کرده است. در همین دوره هر ساله مصرف پنج فرآورده اصلی 1.3 درصد کاهش یافته است».
وی تلویحا نتیجه‌گیری کرده که جهش مصرف بنزین در کشور تنها یک دروغ است.
تصویر 1
*گاف قلی‌زاده چیست؟
اما پاسخ به این شبهه همت قلی‌زاده چندان سخت نیست. طبیعتا از آمار ارائه شده توسط ایشان باید سال‌های 98 و 99 را حذف کرد، زیرا در سال 98 اصلاح قیمت بنزین باعث افت مصرف شد و در سال 99 نیز با اوج‌گیری شیوع کرونا مصرف بنزین کاهش یافت.
ادعای ایشان این است که مصرف بنزین در دهه گذشته به صورت خودجوش و بدون نیاز به عواملی چون اصلاح قیمت بنزین به حالت تعادل رسیده است، در نتیجه باید دو سال 98 و 98 را از معادلات حذف کرد و روند رشد را مورد بررسی قرار داد.
تصویر 2، نمودار مصرف بنزین و نرخ رشد مصرف در سال‌های 91 تا 97 را طبق آمارنامه مصرف فرآورده‌های نفتی انرژی‌زا و آمار شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی نشان می‌دهد.
در این بازه زمانی هیچ عاملی همچون اصلاح قیمت یا کرونا ضربه‌گیر مصرف بنزین نبود و طبق محاسبات میانگین رشد مصرف بنزین 5.8 درصد (حدود 6 درصد) در سال بوده است.
تصویر 2
در نتیجه اگر دولت همچنان نسبت به تداوم روند کنونی مصرف بنزین بی‌تفاوت باشد می‌توان پیش‌بینی کرد که با شیب رشد سالانه 5.8 درصد، در سال 1402 مصرف بنزین به چه عددی خواهد رسید (با فرض عدم وجود اصلاح قیمت بنزین در آبان 98 و شیوع کرونا). همانطور که در تصویر 3 مشخص است، این عدد 118.1 میلیون لیتر در روز خواهد بود.
طبق تصویر 3، با فروکش کردن کرونا و بی‌تاثیر شدن اصلاح قیمت صورت گرفته در آبان 98، رشد مصرف بنزین مجددا در حال نزدیک به روال قبلی خود است و هر سال عدد خط قرمز رنگ به عدد ستون سیاه نزدیک می‌شود. طبق آمار، رشد مصرف بنزین در سال 1400 و 1401 به ترتیب 15 و 19 درصد بوده است.
تصویر 3
در حال حاضر میانگین تولید بنزین کشور حدود 100 میلیون لیتر در روز است و نشاندهنده یک کسری 18 میلیون لیتری بنزین در کشور است. مرکز مطالعات زنجیره ارزش نیز در گزارش خود میزان مصرف بنزین در سال جاری را 118.6 میلیون لیتر در روز پیش‌بینی کرده است.
حال سوال اساسی این است که آیا آقای قلی‌زاده نمی‌دانست که در محاسبات خود باید آمارهای سال 98 و 99 را خارج کند یا شاید هم غرق شدن در پوپولیست‌بازی مانع انجام چنین کاری شده است؟
