طبق آمار کپلر و آژانس بین‌المللی انرژی، صادرات نفت ایران به چین در سال ۲۰۲۳ حدود یک میلیون بشکه در روز است که در صورت تداوم تا پایان سال درآمدی معادل ۲۷ میلیارد دلار را نصیب کشور می‌کند.
طبق آمار گمرک ایران نیز صادرات غیرنفتی و واردات از چین در سال گذشته ۱۴.۶ و ۱۵.۷ میلیارد دلار بوده است. یعنی در مجموع تراز تجاری ایران با چین در حدود مثبت ۲۵ میلیارد دلار قرار دارد.
اما با این وجود سهم یوآن چین در تامین کالای اساسی ایران کمتر از ۰.۲ درصد است و عمده ارز تولیدی ایران در چین، پس از انتقال از مسیر شبکه تراستی، صرف واردات کالای اساسی از کانال‌های غربی با درهم و یورو می‌شود.
درهم و یورو ارزهای وابسته به دلار هستند که بیش از ۹۵ درصد از واردات ۱۴ میلیارد دلاری ایران برای کالای اساسی را به خود اختصاص داده‌اند، موضوعی که وابستگی ایران به دلار و تحت تاثیر قرار گرفتن معیشت مردم به نوسانات دلار را افزایش داده است.
به طور کلی واردات کالای اساسی از چین از مسیر یوآنی ۵ مزیت دارد که عبارتند از:
1- تراز شدن تجارت دو کشور به عنوان یک اصل اقتصادی
2- دلارزدایی و مصون کردن معیشت مردم از نوسانات دلار و بی‌اثر کردن تحریم
3- کاهش هزینه‌های انتقال یوآن به سایر ارزها با حذف شبکه تراستی
4- رسمی کردن شبکه پرداخت بین ایران و چین و زمینه‌سازی برای پیمان پولی
5- تعمیق روابط استراتژیک ایران و چین
حال سوال اساسی اینجاست که چرا دولت سیزدهم تلاشی برای تغییر سبد ارزی واردات کالای اساسی نمی‌کند؟ آیا کاسبان تحریم قدرت بیشتری دارند و نمی‌خواهند از مزایای وابسته کردن معیشت ایران به نظام دلاری دست بردارند؟ جزئیات بیشتری گفته خواهد شد.
