بین‌الملل

از طوفان صحرا تا طوفان الاقصی

بیستم و هفتم دی ماه 1369 موشک­های اسکاد رژیم بعث عراق به تل­آویو و حیفا و برخی اراضی اشغالی اصابت کرد.

پدافند آمریکا
تصویری از شلیک پدافند آمریکایی جهت رهگیری موشک¬های عراق بر فراز تل¬آویو

این حمله در پاسخ به شروع حملات گسترده هوایی آمریکا و متحدین غربی و عربی بود؛ صدام در صدد بود با این حمله و پاسخ احتمالی اسرائیل، کشورهای عربی را از ائتلاف آمریکا خارج کند، همچنین ایران به عنوان مدافع فلسطین را با خود خود همراه کند تا از مخمصه طوفان صحراء نجات پیدا کند.

پنج ماه قبل یعنی یازده مرداد 1369 صدام به کویت حمله کرد و با اشغال کویت، یک بحران بین­‌المللی ایجاد کرد که پیامد آن، جنگ خلیج فارس بود.

 از حمله ائتلاف آمریکا به عراق در سال 1991 به جنگ خلیج فارس، جنگ اول خلیج فارس، طوفان صحراء و همچنین جنگ کویت یاد می­شود.

حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری ایران

حمله رژیم صهیونیستی به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در سوریه و وعده انتقام پشیمان­‌کننده از رژیم صهیونیستی توسط ایران فرصتی ایجاد کرد تا به بازخوانی حمله موشکی صدام به اسرائیل و مقایسه آن با پاسخ ایران به این رژیم در شراط کنونی نظام بین­‌الملل بپردازیم.

پس از جنگ هشت ساله ایران و عراق، رژیم صدام از لحاظ اقتصادی در موقعیت نامطلوبی قرار گرفت و نتیجه‌­ای جز ویرانی و فروپاشی اقتصادی نداشت؛ همچنین از زمان تاسیس، عراق در تنگنای ژئوپلیتیکی از نظر دسترسی به آب­های آزاد بوده و تنها از طریق استان بصره کمترین مرز آبی با خلیج فارس را دارد. از همین رو، همواره خوزستان ایران و کویت دو هدف مهم و استراتژیک توسعه­‌طلبانه برای حاکمان عراق بوده است. (احسان یاری، داود حاتمی، حمیده حاتمی، رضا حاتمی، 1401، ص:70) جنگ ناکام هشت ساله با ایران، عراق را از دستیابی به خوزستان بازداشت و این بار از طریق اشغال کویت و دستیابی به منابع نفتی آن و دسترسی به خلیج فارس به دنبال فرار از مشکلات اقتصادی و پیگیری اهداف توسعه طلبانه خود بود.

این اقدام، با مواجهه شورای امنیت سازمان ملل و ایالات متحده همراه بود و درست در زمانی که اتحاد جماهیر شوروی در لبه فروپاشی بود و جهان آماده نظام تک قطبی به هژمونی ایالات متحده آمریکا بود، ائتلاف بزرگ آمریکا با همراهی بیش از سی کشور غربی و عربی همراه بود و بزرگ­ترین لشکرکشی بعد از جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد؛ نزدیک به یک میلیون نیروی نظامی ائتلاف که حدود هفتصدهزار نفر آن، از ارتش آمریکا بودند به خاورمیانه حمله کرده و پس از 43 روز کویت را از اشغال عراق آزاد کردند.

در آن برهه، عراق تازه از جنگ هشت ساله با ایران خارج شده بود، ایالات متحده در اوج قدرت بود، تمام کشورهای عربی به ائتلاف ایالات متحده پیوستند و شورای همکاری خلیج فارس 150 هزار نیروی نظامی در اختیار ائتلاف قرار داد و بودجه ده میلیارد دلاری برای هزینه­های این جنگ تصویب کرد.

عملیات طوفان صحرا
نقشه تحرکات نیروی زمینی ائتلاف آمریکایی در طوفان صحراء

همچنین تحریم­‌های جامع مالی و تجاری گسترده­ای علیه عراق توسط شورای امنیت و آمریکا وضع شد و آثار ناگواری بر اوضاع آشفته عراق گذاشت. برخی گزارش‌­ها از کشته شدن نیم میلیون کودک عراقی به خاطر سوء تغذیه و شرایط دشوار بهداشتی خبر می­داد.

لیلی استال روزنامه نگار آمریکایی در برنامه «۶۰ دقیقه» در دوازدهم مه ۱۹۹۶ در مصاحبه با مادلین آلبرایت وزیر وقت امور خارجه ایالات متحده می‌پرسد: «در اثر تحریم‌های اقتصادی علیه عراق از سال ۱۹۹۰ ما شنیده­‌ایم که نیم میلیون کودک جان خود را از دست داده‌اند و این تعداد بیشتر از تعداد کودکانی است که در حادثه هیروشیما جان دادند. آیا واقعا ارزشش را دارد؟»

مادلین آلبرایت در پاسخ گفت: «به نظرم این انتخابی بسیار دشوار است. اما این هزینه، به نظر ما این هزینه ارزشش را دارد.»

این وضعیت ادامه داشت و روز به روز رژیم بعث عراق رو به ضعف می­نهاد تا در نهایت با جنگ دوم خلیج فارس در سال 2003 به حکومت صدام پایان داده شد.

اما درباره ایران در دوران کنونی اوضاع متفاوت است؛ ایران در مخمصه بین دو جنگ گرفتار نشده، بیش از سی کشور جهان به همراه ایالات متحده به ایران لشکرکشی نکرده، رأساً و مستقیما به سرزمین­‌های اشغالی حمله نکرده بلکه از طرف رژیم صهیونیستی مورد حمله واقع شده و جامعه جهانی به ایران حق پاسخگویی نسبت به تجاوز به کنسولگری را می­دهد.

همچنین تحریم­‌های ایالات متحده سال­‌ها به ایران فشار آورده اما ایران همچون عراق دچار قطحی، گرسنگی و تحمیل سوء تغذیه و کمبود امکانات بهداشتی و درمانی نشده و با وجود گرانی­‌ها و فشار معیشتی اقتصاد کشور از هم نپاشیده است.

علاوه بر این، موقعیت ممتاز ژئوپلتیکی ایران، دسترسی به آب­‌های آزاد جهانی و اشراف کامل بر تنگه هرمز که به عنوان مرکز ریملند در نظریه اسپایکمن شناخته شده و آن را شاهرگ اقتصادی جهان می­نامند، ایران را نسبت به عراق متمایز می­کند و قدرت بازیگری فوق­‌العاده­ای به جمهوری اسلامی در عرصه بین‌­الملل می­دهد و همواره تهدید به بستن تنگه هرمز را به مثابه یک برگ برنده در معادلات جهانی مورد استفاده قرار می­دهد.

تنگه هرمز
تصویر ماهواره¬ای از موقعیت تنگه هرمز

عراق به تهمت داشتنِ سلاح هسته­ای توسط آمریکا در سال 2003 مورد تجاوز قرار گرفت و هیچ گاه سندی از توانایی اتمی عراق به نمایش گذاشته نشد؛ امروز جمهوری اسلامی دارای توانمندی بومی در چرخه سوخت هسته­ای است و توانسته توانمندی خود را به جامعه جهانی اثبات کند و با خروج ایالات متحده از توافق هسته­ای موسوم به برجام در مقام مدعی قرار گرفته است.

بر خلاف عراق، امروز کشورهای عربی و حاشیه خلیج فارس روابط خوبی با جمهوری اسلامی برقرار کردند و دولت سعودی نیز پس از چند سال تنش، به عادی سازی روابط با ایران رسید و دومینووار دیگر کشورهای عربی و مسلمان با ایران وارد روابط حسنه شدند. همچنین ایران در منطقه متحدین استراتژیک دولتی و شبه دولتی همچون دولت سوریه و گروه­های وفاداری همچون حزب­‌الله، حشدالشعبی، انصارالله یمن و … دارد که همگام و همراه با ایران به تنگ­‌تر شدنِ حلقه محاصره رژیم صهیونیستی کمک می­کنند.

از طرف دیگر، خودیاری ایران در برقراری امنیت ملی و توانایی تولید انبوه سلاح و حتی صادرات پهپاد و دیگر تسلیحات نظامی حتی به قطب­های بزرگ جهان همچون روسیه و چین، جمهوری اسلامی ایران را با رژیم صدام از نظر توانمندی آفندی و پدافندی متمایز کرده است.

نکته مهم و اساسی نیز، این است که وارد دوران گذار در نظم بین­‌الملل شدیم و دیگر ایالات متحده مثل گذشته تک قطب نظام بین­‌الملل نبوده و قدرت هژمونیک آن با ظهورِ قطب­‌های جدید رو به افول نهاده است.

با این اوصاف، حمله احتمالی جمهوری اسلامی ایران به رژیم صهیونیستی در پاسخ به تجاوز به مرکز دیپلماتیک ایران در سوریه، به طور کلی با حملات رژیم بعث عراق به اسرائیل متفاوت است و بر خلاف عراق که از طرف جامعه بین­الملل در تنگنا قرار داشت، این بار ایران در وضعیت کنشی است و با دست برتر نسبت به رژیم صهیونیستی می­تواند نظم منطقه­ای را به طور موثر دچار تحولی سرنوشت­‌ساز کند.

مشاهده بیشتر

مدیریت

سایت خط انرژی با همکاری تعدادی از جوانان خوش فکر کار خودش رو شروع کرده تا در عرصه خب رو اطلاع رسانی دقیق و شفاف در حوزه انرژی قدمی مثبت برای تنویر افکار عمومی بردارد همراهی شما در این مسیر مایه خوشحالی و انگیزه خواهد شد

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا