بین‌الملل
اسرائیل چگونه مراکز حیاتی عربستان را به دست گرفته است؟
اخبار حکایت از آن دارد شرکت‌های صهیونیستی با چراغ سبز بن‌سلمان، در حال ورود به حیاتی‌ترین شرکت دولتی عربستان هستند؛ شرکتی که می‌تواند آینده امنیتی و سیاسی این کشور را تعیین کند.
چشم انداز 2030 محمد بن سلمان، ولی‌عهد عربستان سعودی که در بطن خود طرح‌های اقتصادی متعددی دارد، خطرات و تهدیداتی جدی برای توانمندی‌ها و قدرت اقتصادی عربستان سعودی در بر دارد.
بن سلمان در مصاحبه‌ای که اوایل سال 2016 با نشریه انگلیسی «اکونومیست» انجام داد، اعلام کرد که قصد دارد، شرکت «آرامکو» را خصوصی کند و سهام آن را برای پذیره نویسی عمومی عرضه کند.
چند روز بعد، آرامکو بیانیه‌ای منتشر کرد که در آن آمده بود، این شرکت درحال ارائه “درصدی مناسب” از سهام خود در بازارهای مالی جهان است.
در آن زمان خبرگزاری «رویترز» سوالی محوری درباره امکان فروش سهام این شرکت بزرگ نفتی مطرح کرد. شرکتی که به باور همه بهترین مؤسسه سعودی و بهترین شرکت ملی نفت در سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک است!
سؤال رویترز این بود: مؤسسه‌ای با این وضعیت چرا بخشی از سهام خود را برای فروش به شرکت‌های بین‌المللی عرضه می‌کند و اجازه می‌دهد، در آینده دیگران در تصمیمات این کشور دخالت کنند؟
«جمیل فارسی»، کارشناس مسائل اقتصادی عربستان نیز همین موضوع را تأیید کرد و گفت: “از شما خواهش می‌کنم، آرامکو را نفروشید، زیرا آنچه را امروز می‌فروشیم، بعداً نمی‌توانیم، پس بگیریم. نباید اجازه دهیم، پای سرمایه گذاران خارجی روی گردن ما باشد و به آن فشار بیاورند.» اما متأسفانه سرنوشت او بازداشت و پنج سال حبس بود.
«عصام الزمیل»، اقتصاددان برجسته و زندانی آزادی بیان عربستانی نیز به نوبه خود نسبت به خطرات فروش دارایی‌های آرامکو هشدار داد، زیرا این فروش فقط شامل سهام این شرکت نمی‌شود، بلکه نفت عربستان و سرمایه گذاری‌های آرامکو در شرکت‌های بین المللی را نیز شامل می‌شود و این میزان ریسک را تشدید کرده و خطرات اقتصادی عربستان سعودی را افرایش می‌دهد.
این موضوعی است که شرکت «اویل پرایس» نیز آن را تأیید کرده است. به گفته اویل پرایس، آرامکو در حال بررسی فروش بخشی از دارایی‌های بالادستی و پایین دستی خود از جمله خطوط لوله گاز، پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها است.
از سوی دیگر، ریسک انتقال دارایی‌های آرامکو به صندوق سرمایه‌گذاری عربستان سعودی نه تنها خطر اتلاف این دارایی‌ها در پروژه‌های چشم انداز اقتصادی 2030 محمد بن سلمان را افزایش می‌دهد، بلکه دارای پیامدهای حاکمیتی خطرناکی است که مهم‌ترین آنها ضربه زدن به توانمندی‌ها و قدرت اقتصادی عربستان است.
داستان فروش دارایی‌های آرامکو و نفوذ اسرائیل در آن به فوریه سال 2022 بار می‌گردد، سالی که مملو از رخدادها و اتفاقات مشکوک بود، در این سال عربستان سعودی 4 درصد از سهام آرامکو را به صندوق سرمایه گذاری عربستان سعودی واگذار کرد که ریاست آن را محمد بن سلمان برعهده دارد.
آرامکو در آن زمان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد: این معامله یک انتقال خصوصی است که در آن هیچ قراردادی منعقد نشده و هیچ مبلغی بابت انتقال سهام از صندوق سرمایه‌گذاری عربستان دریافت نشده است.
بلومبرگ چند هفته‌ها بعد به نقل از اویل پرایس گزارش داد که صندوق سرمایه‌گذاری عربستان در نظر دارد 90 میلیارد دلار از سهام آرامکو را بفروشد و این همزمان با دیدار «گارید کوشنر» پدرخوانده عادی‌سازی با محمد بن سلمان و مقامات ارشد آرامکو بود.
تنها یک روز بعد، Wall Strip Journal (WSJ) گزارش داد که مدیر عامل شرکت اسرائیلی OurCrowd تأکید کرد که آرامکو قبلاً در شرکت‌های وابسته به این شرکت اسرائیلی سرمایه‌گذاری کرده است.
آنچه در مورد قراردادهای آرامکو شبهه برانگیز است، اینکه آرامکو از اعلام نام تمام شرکت‌هایی که با آنها قرارداد بسته است، خودداری می‌کند.
وب سایت «ریگزون» در این خصوص گزارش داد که آرامکو 59 قرارداد خرید با 51 شرکت خارجی و داخلی به ارزش 11 میلیارد دلار امضا کرده و این پایگاه فهرست کامل این شرکت‌ها را منتشر می‌کند.
چرا آرامکو از انتشار نام برخی شرکت‌ها خودداری کند؟
دومین واگذاری در آوریل 2023 و پس از آن صورت گرفت که 4 درصد دیگر از سهام آرامکو به صندوق سرمایه گذاری عربستان سعودی منتقل شد که مانند سیاه چاله پول را می‌بلعد و تحت نظارت هیچ مقام و نهادی نیست و به صورت مستقیم با محمد بن سلمان ارتباط پیدا می‌کند.
در اینجا نیز آرامکو مجدداً بیانیه‌ای صادر و تاکید می‌کند که این یک معامله واگذاری خصوصی بدون تفاهمات اولیه و اطلاع قبلی بوده است.
این بار مالکیت سهام آرامکو به شرکت «سنابل» وابسته به صندوق سرمایه گذاری عربستان سعودی واگذار شد که «یاسر الرمیان» یکی از بازوهای محمد بن سلمان ریاست آن را بر عهده دارد.
به گفته روزنامه گلوبز، خطر نهفته در پس فروش سهام آرامکو به این شرکت آن است که سنابل دارای سرمایه گذاری مستقیم با بیش از 60 شرکت اسرائیلی مانند Insight Partners، Coto، General Atlantic، Collaborative، Stripes و KKR است.
در ادامه این واگذاری‌ها مارس سال جاری نیز 8 درصد دیگر از سهام آرامکو به صندوق سرمایه گذاری عربستان واگذار شد تا حکومت سعودی سهامدار 82 درصد از آرامکو شود.
سهم صندوق سرمایه گذاری نیز به 16 درصد افزایش یافت که بدون نظارت و پاسخگویی به مرجعی درآمدهایش در پروژه‌های چشم انداز بن سلمان و سرمایه گذاری‌های مشکوک با شرکت‌های اسرائیلی هزینه شود.
