خط انرژی | تیر ۱۴۰۱ بود که یک تفاهمنامه به ارزش ۴۰ میلیارد دلار بین شرکت نفت ایران و گازپروم روسیه امضا شد که مفاد آن شامل ۶ محور بود:
۱- توسعه میادین نفتی و گازی
۲- اجرای پروژه‌های ال‌ان‌جی بزرگ و کوچک‌مقیاس
۳- سوآپ گاز
۴- سوآپ فرآورده نفتی
۵- احداث خطوط فشار قوی
۶- انتقال فناوری و تکنولوژی
در همان برهه زمانی، یک هجمه رسانه‌ای با موضوع تصاحب بازار نفت ایران توسط روسیه ایجاد شد، پروژه‌ای که البته خیلی زود توسط آمار موسسات خارجی مثل کپلر، ورتکسا، تانکر ترکرز و … رد شد.
اما کار تخریب روابط دو کشور به جایی رسید که جبهه منتقدان، حتی مذاکره با طرف روسی برای حضور در مناقصه ساخت خط لوله تابش را در فضای رسانه‌ای به هدیه انقلابیون به پوتین تعبیر می‌کردند!
طرح رسانه‌ای ساده بود: در هر موضوعی اگر قرارداد امضا شود ایران را به روسیه فروخته‌اند و اگر نشود روسیه نیز به ایران پشت کرده! شبکه وایرال این طرح‌ریزی نیز در خارج تعریف شده بود.
اخیرا امضای قرارداد فشارافزایی پارس‌جنوبی بدون حضور گازپروم مجددا موج حملات به روابط دو کشور را ایجاد کرده. اما در این مدت کمتر از ۲ سال هر چند هنوز فاصله زیادی تا نقطه ایده‌آل در روابط دو کشور هست ولی اتفاقات مثبتی رقم خورده.
نکته اینجاست که جنگ اوکراین فرصت‌هایی برای ایران جهت همکاری با روسیه فراهم کرد که سوزاندن آنها بر پایه احساسات روس‌ستیزی منطقی نیست، همانقدر که تعویق کارها به پای احساسات اجنبی‌دوستی امر معقولانه‌ای نیست؛ اتفاقی که متاسفانه در ماجرای «توتال و فاز ۱۱» رخ داد ولی در ماجرای «گازپروم و فشارافزایی پارس‌جنوبی» خیر.
اما چند نمونه از فرصت‌هایی که در تعامل با روسیه به ثمر نشست:
طبق گزارش سازمان سرمایه‌گذاری، در دولت سیزدهم روسیه با بیش از ۳.۳ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در ایران، در جایگاه نخست قرار گرفته است. صنعت نفت مقصد اصلی جذب سرمایه با ۴.۸ میلیارد دلار است.
در ابتدای دولت سیزدهم میزان تجارت دو کشور ۱.۲ میلیارد دلار بوده ولی در سال جاری به حدود ۵.۳ میلیارد دلار افزایش یافته و تراز تجاری ایران برای نخستین بار مثبت یک میلیارد دلار شده.
با برگزاری نخستین نمایشگاه B2B بین ۱۸۰ شرکت دانش‌بنیان ایرانی و روسیه، ۲ قرارداد و ۸ تفاهمنامه امضا شده و صادرات کاتالیست و محصولات پتروشیمی به این کشور انجام و در حال توسعه است.
طبق اعلام وزارت نفت، تولید نفت ایران با سرمایه‌گذاری روسیه در ۸ میدان نفتی روزانه ۲۰۰ هزار بشکه افزایش یافته. همچنین تجارت روزانه ۱۵ میلیون متر مکعب گاز روسیه و مبادله گاز این کشور در مرحله اجرا البته با چالش‌هایی مواجه است.
در نتیجه کشور معطل روسیه نیست و در عین حال سعی می‌کند از فرصت جنگ اوکراین استفاده کند و تهدیداتی مثل رقابت در بازار نفت را نیز به نفع خود تمام کرده. حال دلیل این حملات رسانه‌ای چیست؟
