مغالطه سازمان بورس برای تداوم رانت گاز ارزان صنایع غیراقتصادی/ قیمت گاز صنایع در ایران ارزان‌تر از تمام کشورهای صنعتی
گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ سال ۲۰۲۱ پس از پایان همه‌گیری کرونا و همزمان با تشدید اختلافات کشورهای اروپایی بر سر انتقال گاز روسیه از نورد استریم دو، تقاضا برای گاز با افزایش بسیار جدی روبرو شد و قیمت گاز افزایش قابل توجهی را تجربه کرد.
بدین ترتیب قیمت گاز در همه هاب‌های گازی افزایش پیدا کرد و سه ماه پایانی سال ۲۰۲۱ با افزایش بسیار بالایی روبرو شود.
این در حالی است که در ۹ ماه ابتدایی سال ۲۰۲۱ قیمت خوراک گازی در ایران کمتر از ۱۲.۵ سنت به ازای هر مترمکعب بوده است و در کل سال ۲۰۲۱ نیز حدود ۱۷.۵ سنت به ازای هر مترمکعب بوده است که متاسفانه به اشتباه یا قصد دیگر، سازمان بورس در سال ۲۰۲۱ قیمت خوراک را معادل ۲۴ سنت به ازای هر مترمکعب و معادل میانگین چند ماه پایانی سال ۲۰۲۱ عنوان کرده است؛ و بدتر اینکه این سیاه نمایی آشکار توسط این نهاد عمومی با ضریب رسانه‌ای گسترده در حال توزیع است و به مخاطب به گونه‌ای القا میکند که قیمت گاز صنایع در ایران بیشتر از کشورهای اروپایی است.
اینطور که پیداست این سازمان می‌خواهد ناکارآمدی و عقب ماندگی‌های خود را که باعث ضرر و زیان مکرر سهامداران خرد ظرف چند ماه اخیر شده با فضاسازی رسانه‌ای بر گردن دیگر بخش‌های دولت بیاندازد.
بر این اساس، با افزایش تنش‌ها و آغاز جنگ روسیه و اوکراین و افزایش تنش‌ها بر سر انتقال گاز روسیه از طریق نورد استریم دو، قیمت هاب اروپا سر به فلک کشید و قیمت نرخ خوراک به بیش از ۴۵ سنت به ازای هر مترمکعب رسید و قیمت هنری هاب، هاب گازی آمریکا نیز به طور متوسط در سال ۲۰۲۲، حدود ۲۵ سنت بوده است، ولی در کشور ما برای حمایت از بازار سرمایه و صنایع بورسی، سقف قیمت ۵ هزار تومان معادل ۱۷.۷ سنت به ازای هر مترمکعب گاز تعیین شد که یکی از ارزان‌ترین گاز‌های صنعتی در سال ۲۰۲۱ بوده است.
نکته بسیار مهم که نشان از مغالطه بزرگ سازمان بورس دارد، تفاوت قیمت سوخت با خوراک گاز صنایع است که خود به رانت بزرگ و جدیدی تبدیل شده است؛ قیمت سوخت صنایع عمده در بورس به غیر از سیمان، ۴۰ درصد نرخ خوراک گاز است و قیمت سوخت سیمان نیز ۱۰ درصد نرخ خوراک است، ولی برای صنایع در دیگر نقاط دنیا به غیر از ایران، قیمت خوراک با سوخت هیچ تفاوتی ندارد و معادل قیمت هاب گازی مربوطه است و با این اوصاف با احتساب سهم بیش از ۶۵ درصدی سوخت گاز از کل گاز موردنیاز صنایع، قیمت گاز برای صنایع را به زیر ۹.۵ سنت به ازای هر مترمکعب می‌رسد که کمترین قیمت گاز در بین کشورهای صنعتی دنیا است.
با وجود رکودشکنی پیاپی قیمت گاز در سال ۲۰۲۲، بخش بزرگی از تولیدات صنعتی در اروپا و حتی آمریکا تعطیل شد و شاهد کاهش تولید صنعتی در این کشور‌ها را شاهد بودیم. همه این‌ها در حالی است که صنایع ایران با استفاده از گاز ارزان قیمت و دردسترس، نه تنها با کاهش تولید روبرو نبودند؛ بلکه تولیدات صنعتی با رشد چشم‌گیری روبرو بودند. به طور مثال ایران در بین تولیدکنندگان بزرگ فولاد در سال ۲۰۲۲، بیشترین رشد تولید را تجربه کرد و در رتبه نخست رشد تولید فولاد در سال ۲۰۲۲ قرار گرفت.
