افسانهزدایی از تولید 6 میلیون بشکهای نفت/ تولید غیرصیانتی در زمان شاه به مخازن آسیب زد
تولید 6 میلیون بشکهای نفت در دوران پهلوی، یکی از افسانههایی است که طرفداران شاه آن را به عنوان دستاورد مطرح کرده و نسبت به افت تولید نفت بعد از وقوع انقلاب اسلامی گلایه میکنند. در این باره اما سه نکته وجود دارد:
1- تولید 6 میلیون بشکه «نفت» در ایران در دوره پهلوی فقط برای «دو ماه» رخ داد و نه بیشتر، در نتیجه وقتی تولیدی «پایدار» نباشد نمیتواند مبنا قرار گیرد. طبق آمار شرکت ملی نفت، تولید نفت ایران قبل از وقوع انقلاب حدود 5.5 میلیون بشکه در روز بوده است.
2- تولید نفت در زمان پهلوی به صورت «غیرصیانتی» و در جهت منافع کنسرسیوم خارجی و اجنبیها انجام میشد که این موضوع به مخازن کشور آسیب جدی زد. طبق اسناد شرکت مناطق نفتخیز جنوب اگر با آن نرخ تخلیه و به صورت غیرصیانتی تولید از مخازن کشور ادامه مییافت تا سال 1377 تولید نفت مناطق خشکی کشور با افت شدید به 2.5 میلیون بشکه در روز میرسید این درحالیست که تولید روزانه در سال 1377 در مناطق خشکی حدود 3.5 میلیون بشکه در روز بوده است.
3- همه مخازن نفتی یک نیمه اول عمر و یک نیمه دوم عمر دارند. طبیعی است که در زمان شاه مخازن نفتی ایران جوان بودند و پتانسیل تولید از آنها بالا بود و فشار بالایی داشتند. اما الان مخازن بزرگ نفتی ایران در نیمه دوم عمر خود هستند و به اصطلاح در دوره کاهش دبی هستند و توان تولید گذشته را ندارند. در نتیجه تولید نفت بیشتر در دوران پهلوی و جوانی مخازن اتفاقی طبیعی بود و دستاوردی محسوب نمیشود.