فانتزی نیروگاه خورشیدی در ایران توجیه اقتصادی دارد؟
خط انرژی | فرض کنید شما خانهای دارید وسط بیابان، یا جنگل که به شبکه برق وصل نیست، توان مصرفی شما بطور ثابت در زمان ۲ کیلووات است. شما برای تامین برق خود یک ژنراتور دیزلی ۲ کیلووات میخرید و این ژنراتور جوابگو است.
حالا اگر بخواهید برای تامین برق این خانه از پنل خورشیدی بدون باطری استفاده کنید، باید ۲ کیلووات پنل خورشیدی نصب کنید و در شب همچنان نیاز است تا ژنراتور ۲ کیلوواتی دیزلی را هم داشته باشید. یعنی بدون باطری، شما باید هم ژنراتور ۲ کیلوواتی را بخرید و هم ۲ کیلووات پنل خورشیدی.
در این حالت تنها صرفهجویی، مصرف نکردن دیزل در طول روز است. آیا کاهش هزینه مصرف دیزل با قیمت احداث ۲ کیلووات پنل خورشیدی قابل توجیه است؟ معمولا نه.
حالا شرایط دیگری را در نظر بگیرید: مصرف برق شما در روز بیشتر از مصرف برق شما در شب است. نمودار زیر میزان مصرف استان «انتاریو» برای امروز است. همانطور که دیده میشود، در شب توان مصرفی به ۱۴۰۰۰ مگاوات میرسد، درحالی که برای ساعت ۴ بعدازظهر پیشبینی شده به حدود ۲۱۰۰۰ مگاوات برسد.
برای چنین مصرف متغیری، که در روز نیاز به برق بیشتری وجود دارد، آیا میتوان ۱۴۰۰۰ مگاوات نیروگاه گازی و ۷۰۰۰ نیروگاه خورشیدی احداث کرد؟ روی کاغذ شاید جواب بله باشد، ولی در عمل به دلیل عدم ثبات نیروگاه خورشیدی، تغییر میزان تولید با توجه به میزان ابر، فصل سال و … هنوز نیاز است تا این نیروگاهها پشتوانهای از جنس نیروگاههای دیگر داشته باشند.
یکی از راهکارها، پراکندگی نیروگاههای خورشیدی است. با پراکنده کردن آنها و عدم تمرکز روی یک منطقه جغرافیایی، ریسک تاثیر پذیری این نیروگاهها از یک پدیده جوی کمتر میشود. مثلا اگر نیروگاههای خورشیدی در زاهدان، یزد و تبریز و … پراکنده باشند، طوفان شن، در منطقه جنوب شرق تاثیری روی تولید برق تبریز ندارد.
راهکار دیگر اتصال شبکه برق کشور به کشورهای همسایه است، بطور مثال وقتی در اروپا گفته میشود که دانمارک یا هلند بالای ۵۰ درصد برق خود را از باد و خورشید میگیرند، گفته نمیشود که شبکه برق آنها به کشورهای همسایه و کشورهایی مثل فرانسه متصل است که درصد بالایی از برق خود را از نیروگاههای هستهای میگیرد و یا کشورهای که نیروگاه زغالی و یا گازی دارند و در زمان پیک تولید خورشیدی و بادی به این کشورها برق صادر میکنند و در زمان کاهش تولید، از آنها برق وارد میکنند.
برای کشوری مثل ایران که هنوز میزان نیروگاههای خورشیدی و بادی چندان زیاد نیست، “اگر” بحث هزینه نیروگاه خورشیدی قابل توجیه باشد، افزایش حجم نیروگاههای خورشیدی کار درستی است. البته نباید بدون ضابطه و بدون لحاظ برنامههای مدون و رعایت نکردن عدم تمرکز آنها،این توسعه را انجام داد.
تنها نکتهای را که باید به آن توجه داشت این است که توسعه بیضابطه نیروگاههای خورشیدی و بادی به بالای ۲۰ درصد تا ۳۰ درصد و بدون داشتن روشی برای ذخیره انرژی آنها، میتواند برای شبکه برق مشکل آفرین و در نهایت قیمت برق را بالا ببرد.
بهترین نوع نیروگاههایی که میتوانند به توسعه نیروگاههای بادی و خورشیدی کمک کنند:۱- نیروگاههای برقآبی ۲-نیروگاههای گازی هستند. نیروگاههایی که بتوان سریع آنها را وارد مدار کرد. نیروگاه هستهای و زغالی، بدترین مدل نیروگاه برای توسعه نیروگاه خورشیدی و بادی هستند.