خوراک پتروشیمی، گرفتار ناترازی و گرانسازی

به گزارش خط انرژی در جلسه فراکسیون نظارت بر صنعت نفت، گاز و پتروشیمی با موضوع «قیمتگذاری خوراک پتروشیمی» که بیستم اسفند در محل کمیسیون اصل ۹۰ مجلس برگزار شد علاوه بر اعضای فراکسیون، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، معاون صنایع عمومی وزارت صمت، رئیس انجمن صنفی کارفرمایی پتروشیمی و مدیران عامل پتروشیمیها و هلدینگها حضور داشتند.
زینب قیصری رئیس فراکسیون با اشاره به سهم ۹ درصدی پتروشیمی از مصرف گاز گفت: شرایط منطقه، حضور ترامپ و ناترازی گاز مشکلاتی در تامین خوراک ایجاد کرده و فرمول قیمتگذاری نیز ایراد دارد.
به گفته وی قبلا تعهد تامین خوراک پتروشیمیها ۱۱ ماه در سال بود و الان به ۷ الی ۸ ماه کاهش یافته که باعث زیاندهی واحدها میشود.
رئیس انجمن صنفی کارفرمایی پتروشیمی نیز اشاره کرد که قیمت متان و اتان در ایران بالاتر از سایر کشورهاست ولی ارزآوری پتروشیمی کشور را از بنبست نجات داده است.
یکی از نقدها به فرمول قیمتگذاری خوراک گاز، اتصال آن به قیمت گاز در هاب اروپا و کشورهای واردکننده گاز بود.
در پایان جلسه به لزوم وجود نهاد مستقل تنظیمگر در صنعت پتروشیمی تاکید شد که مجلس این موضوع را در دستور کار خود قرار میدهد و در سال آینده جلسات تا حصول نتیجه ادامه مییابد.
*مشروح سخنان افراد حاضر در جلسه به شرح زیر است
معمای خوراک پتروشیمی در عصر ترامپ
زینب قیصری رییس فراکسیون صنعت نفت:
ناترازی گاز و تحریمهای دوره ترامپ بر صنعت پتروشیمی تأثیر گذاشته و ظرفیت تولید را از ۱۱ ماه به ۷ یا ۸ ماه کاهش داده است.
شیوه قیمتگذاری خوراک پتروشیمی، بهویژه برای واحدهای گازی، مورد انتقاد است، چراکه فرمولهای تعیینشده متناسب با شرایط داخلی و بینالمللی این صنعت ارزیابی نمیشود.
تعامل مجلس با صنعت پتروشیمی برای تدوین سیاستهای کارآمدتر از جمله تعیین نرخ خوراک از عوامل گذر از شرایط فعلی و ورود به شرایط مطلوب است.
قیمت خوراک پتروشیمی ایران گرانتر از آمریکا
احمد مهدوی ابهری دبیر کل کارفرمایی صنعت پتروشیمی در جلسه فراکسیون نظارت بر صنعت نفت:
ما خوراک ارزان نمیخواهیم، طبق بند «الف» ماده ۴ قانون تنظیم الحاقی ۲، قیمت خوراک باید رقابتپذیری بینالمللی را حفظ کند، اما درحالحاضر قیمت گاز ایران از آمریکا و هند بالاتر است.
قیمت جدید گاز اعلامشده حدود ۲۳-۲۴ سنت است که موجب اعتراض شده و سرمایهگذاری در صنعت پتروشیمی ایران را با چالش مواجه میکند.
فرمول نرخ خوراک پتروشیمیها در آستانه تغییر
حسن عباس زاده مدیرعامل شرکت ملی پتروشیمی در جلسه فراکسیون نظارت بر صنعت نفت:
در ایران نرخ خوراک پتروشیمی، ۵۰ درصد قیمت بر اساس فرمول داخلی و ۵۰ درصد دیگر طبق قیمت گاز بینالمللی تعیین میشود.
در سالهای اخیر قیمت گاز در اروپا بدلیل جنگ اوکراین به ۲۰ سنت رسید و باعث کاهش سود پتروشیمیها شد.
اکنون قیمت گاز صنایع روسیه با توجه به جنگ، پایینتر از ایران است و آمریکا نیز گاز صنعتی را ارزانتر از سایر بخشها عرضه میکند، لزوم تغییر این فرمول در ایران احساس میشود.
۱۶ سنت؛ حد ضرر قیمت خوراک پتروشیمیها
پتروشیمیهای متانولی تحت مالکیت صندوقهای بازنشستگی بوده که آنها را ملزم به توزیع همه سود خود میکنند. در برنامه هفتم مقرر شده ۴۰ درصد از سود متانول سازان صرف توسعه شود.
هماکنون ایران سالانه ۱۰ میلیون تن متانول تولید میکند که تا پایان برنامه هفتم توسعه این عدد به ۱۵ میلیون تن افزایش خواهد یافت که ممکن است باعث افت قیمت جهانی برای صادرات آن شود.
پتروشیمیهای تازهتاسیس با افزایش قیمت گاز دچار بحران میشوند. محاسبات نشان میدهد حد ضرر پتروشیمیهای گازمحور، مترمکعبی ۱۶ سنت است.
خسارت ۶۰۰ میلیون دلاری پتروفرهنگ از ناترازی انرژی
جواد زارع پور مدیرعامل پتروفرهنگ در جلسه فراکسیون نظارت بر صنعت نفت:
ناترازی گاز باعث شده پتروشیمی سبلان و کیمیای پارس خاورمیانه زیرمجموعه پتروفرهنگ، مجموعاً ۲۳۵ روز در سال ۱۴۰۳ تعطیل باشند که معادل ۶۰۰ میلیون دلار خسارت است.
هر واحد پتروشیمی روزانه ۱.۲ میلیون دلار ارزآوری دارد، اکنون سرمایهگذاریها با بحران مواجه شده و با وجود اعلام آمادگی صنعت پتروشیمی برای توسعه بالادست نفت، هنوز خبری نیست.
پتروشمیها فدای بدقولیهای دولت!
سپهدار انصار نیک، مدیرعامل پتروشیمی بندرامام:
پتروشیمی بندر امام ۱۰ سال پیش با ۹۰۰ میلیون دلار سرمایهگذاری در پالایشگاه و میدان دارخوین راهاندازی شد، اما اکنون با تنها ۲۵٪ ظرفیت کار میکند و وزارت نفت پاسخگوی این ناکارآمدی نیست.
همچنین، با نظر وزارت نفت و خلیج فارس، ۶۰ میلیون دلار برای خط لوله دهلران سرمایهگذاری شد، اما باوجود اجرای پروژه، خوراک آن تأمین نشده و شرکت نفت تعهداتش را انجام نداده است.
در صنعت متانول نیز وزارت نفت به تعهدات خود در قیمت گاز پایبند نبوده است. انتظار میرود نظام حکمرانی تعهداتش را بهطور عملی و نه صرفاً در گفتار اجرا کند.