محمدصادق جوکار رئیس موسسه مطالعات بینالمللی انرژی گفت: بحران اوکراین و استقرار طالبان در افغانستان دو تحول مهمی بود که ترکمنستان را به این نتیجه رساند که آنها نیز بازاری مطمئنتر از ایران برای صادرات گاز ندارند و آنها روز به روز به افزایش تعامل گازی با ایران راغبتر میشوند.
شرکت ترکمنگاز با شرکت گازپروم برای صادرات سالانه ۵.۵ میلیارد متر مکعب تا ۲۰۲۴ قرارداد داشت. هماکنون روسیه دیگر خواهان این گاز نیست، زیرا این گاز را برای تامین نیاز داخلی و افزایش صادرات به اروپا از طریق خط لوله نورداستریم ۲ نیاز داشت. ولی پس از جنگ اوکراین صادرات گاز روسیه به اروپا محدود شده است. در حال حاضر روسیه به میزان حدود ۷۵ الی ۸۵ میلیارد متر مکعب قفلشدگی گازی دارد.
روسها در حال افزایش سهم خود در بازار چین هستند و طبیعتا تقاضای چین به گاز نامحدود نیست و این موضوع باعث کاهش سهم سایر بازیگران از جمله ترکمنستان میشود. پس حالا بازار ترکمنستان در چین با حضور یک رقیب قوی به نام روسیه مواجه است که اتفاقا راهکارش برای افزایش تعاملات با چین از طریق شراکت راهبردی است.
جدای از جنگ اوکراین، روی کار آمدن طالبان نیز تحول دیگری است که در نهایت منجر به هدایت ترکمنستان به سمت ایران شد. طالبان یک مقوله کلیدی را دارا نیست و آن فقدان شناسایی بینالمللی است. یعنی اصلا دولتی در افغانستان وجود ندارد که بخواهد خط لوله تاپی برای انتقال گاز ترکمنستان به پاکستان و هند را تکمیل کند.