تاثیر زمان بر اثربخشی تحریم/ چرا صادرات نفت ایران افزایش یافت؟
سیدحامد ترابی| تد کروز، سناتور جمهوریخواه آمریکا، از بلینکن وزیر امور خارجه این کشور به خاطر افزایش صادرات نفت ایران و شکسته شدن رکورد صادرات نفت ایران در ماه گذشته از سال ۲۰۱۸ به این طرف انتقاد کرده است.
او عدم جدیت دولت بایدن را عامل افزایش فروش نفت ایران بیان میکند. بلینکن نیز در پاسخ به او یادآور میشود که تحریمها علیه ایران با جدیت و به طور فعال و موثر اعمال میشود و ادعای کروز صحت ندارد. [فیلم گفتگوی تدکروز و بلینکن]
اما واقعیت چیست؟ واقعیت این است که همانطور که بلینکن میگوید آمریکا تخفیفی در تحریمهای نفتی ایران نداده است. در ماه ها اخیر نیز به بهانههای مختلف از حقوق بشر گرفته تا صادرات پتروشیمی یا نفت نیز شرکتهایی را در لیست تحریم قرار داده است.
نکته مهمتر اما این است که خاصیت تحریم این است که پس از مدتی فشار آن کاسته میشود و این ارتباط چندانی به ترامپ یا بایدن ندارد. چنانکه بر اساس آمار منتشر شده از سوی کمپین اتحاد علیه ایران هستهای و براساس رصد کشتیها و مراکز مختلف، فروش نفت ایران از یک سال پایانی دوره ترامپ افزایشی بوده و کاهش مقطعی بسیار محدود نیز در سال اول دولت بایدن رخ داده است نه سال آخر ریاستجمهوری ترامپ.
باتوجه به اعمال حداکثری تحریم نفتی علیه ایران از سال ۲۰۱۸، اما اثر این تحریم از سال ۲۰۲۰ روند کاهشی به خود گرفته است و در ماههای اخیر هم صادرات نفت و هم صادرات غیرنفتی رکورد قابل توجهی را به جا گذاشته است.
بنابراین این موضوع که گذشت زمان یکی از عوامل جدی در کاهش اثربخشی تحریمهاست، موضوع عینی است که هم در تحریمهای فلجکننده سال ۹۰-۹۲ تجربه شد هم در تحریمهای فشار حداکثری سال ۱۳۹۷ به این سو.