در گامی دیگر از توسعه بزرگترین میدان گازی جهان، خط لوله ۳۲ اینچ جدید خشكي فاز ۱۶ پارس جنوبی به عنوان آخرين حلقه از اين خط لوله 115 كيلومتري با تلاش شبانه‌روزی متخصصان و کارکنان شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی ایران (IOEC) در تاریخ ۳۱ مرداد ۱۴۰۴ با موفقیت وارد مدار شد. این خط لوله استراتژیک که از فلنج رایزر سکوی SPD16 آغاز و به یونیت ۱۰۰ پالایشگاه ششم منتهی می‌شود، پیش‌تر در قالب طرح تولید زودهنگام (Early Production Scheme) بهره‌برداری شده بود، ليكن اکنون با تکمیل و نوسازی کامل مسیر انتقال و ورود خط لوله خشكي به مدار توليد، اين مجموعه بصورت يكپارچه در تاریخ ۲ تیرماه ۱۴۰۴ تحت بهره‌برداري قرار گرفت و ظرفیت انتقال یک میلیارد فوت مکعب گاز در روز در شبکه سراسری کشور تثبيت شد.
محمدرضا عاطفه‌پور، مدیر پروژه فاز ۱۶ پارس جنوبی در این باره گفت: احداث خط لوله خشکی به طول ۴۶۰۶ متر، آخرین بخش از احداث خط لوله جدید فاز ۱۶ مي باشد كه وارد مدار بهره‌برداری گردید و بدین ترتیب امکان بهره‌برداری پایدار از سکوی فاز ۱۶ پارس جنوبی بطور كامل محقق شد. وی همچنين افزود: خط لوله خشكي با قطر ۳۲ اینچ و ضخامت 28.8 میلی‌متر با مشخصات سخت‌گیرانه خوردگی تأمین شده و پوشش خارجی آن از نوع سه‌لایه پلی‌اتیلن (3LPE) است. احداث این خط لوله در کریدور شرقی خطوط لوله پارس جنوبی که يكي از ورودی‌هاي اصلي ورود خطوط لوله به پالایشگاه‌های عسلویه محسوب می‌شود، انجام شد. از ویژگی‌های بارز این خط لوله، اجرای آن در کنار کریدور شرقی است که خود دارای ظرفیت تکمیل‌شده بود، مي‌باشد. او در ادامه تصریح کرد: در احداث این خط لوله، ۵ تقاطع مهم شامل جاده‌های پر رفت‌وآمد، دهها تقاطع از جمله خطوط لوله آب، کابل‌های فشار قوی و خطوط فیبر نوری با موفقیت پشت سر گذاشته شد که این موضوع نشان‌دهنده پیچیدگی فنی و حساسیت بالای اجرای پروژه بوده است. از پيچيدگي ها ديگر اين پروژه، احداث قسمتي از خط لوله در داخل پالايشگاه در حال توليد بود كه به پيچيدگي ها موضوع افزود كه البته با همكاري‌هاي موثر مديريت پالايشگاه ششم و مجموعه مسئولين اين پالايشگاه، با حداقل هدررفت زماني انجام شد.
از ويژگي‌هاي اين پروژه، لزوم ايمن‌سازي خط لوله قديم خشكي و خروج آن از مدار توليد بود كه قبلاً طي طرح توليد زودهنگام در مدار قرار توليد گرفته بود. با استفاده از رويه ایمن‌سازی توليد شده توسط واحد مهندسي اين شركت، تخلیه گاز ترش از خط قدیم با روش منحصربه‌فرد و بر اساس محاسبات دقیق “صرفاً در بخش خشكي” انجام و از تخليه و هدررفت گاز ترش موجود در خط لوله فراساحل جلوگيري شد. با انجام اين عمليات مهم، میزان گاز سمیH₂S و LEL به صفر رسید و شرایط برای برش و جداسازی خط لوله قدیم فراهم گردید. عملیات جداسازي خط لوله قديم و اتصال (Tie-In) خط لوله جدید در دو نقطه اصلي شامل ولوپیت جدید در محدوده لندفال و یونیت ۱۰۰ پالایشگاه ششم (فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی)، به‌طور هم‌زمان در دو جبهه مستقل اجرایی و با موفقیت انجام شد كه با تلاش شبانه‌روزی تیم‌های اجرایی، این عملیات حساس طی ۱۶ روز و دو روز زودتر از برنامه زمان‌بندی به پایان رسید. در حال حاضر، خط لوله خشكي در فشار 80 بار در مدار توليد است.
محمدرضا عاطفه‌پور از همكاري موثر و بي‌دريغ شركت‌هاي همكار از جمله شركت مجتمع گازي پارس جنوبي (مديريت پالايشگاه ششم)؛ شركت مجتمع گازي پارس جنوبي (مديريت تاسيسات مشترك) و منطقه ويژه اقتصادي پارس قدرداني نمودند. همچنين ايشان از كارفرماي پروژه، شركت نفت و گاز پارس كه در انجام اين عمليات گام به گام در كنار اين پيمانكار بودند، تشكر ويژه نمودند. در ادامه ايشان ضمن برشمردن زحمات همكاران شركت مهندسي و ساخت تأسيسات دريايي ايران و پيمانكار فرعي (شركت نيلسان كيش)، اضافه كردند كه اين دستاورد تنها با همدلي و سخت‌كوشي و پيگيري مجدانه ايشان صورت گرفته است كه لازم است از تك تك اين عزيزان صميمانه تشكر و قدرداني مي شود.
این موفقیت بزرگ نه‌تنها بیانگر توانمندی مهندسان و متخصصان ایرانی در اجرای پروژه‌های فراساحل و خشکی است، بلکه نقش مهمی در پایداری تولید گاز کشور، افزایش ظرفیت پالایشی و تقویت امنیت انرژی ملی ایفا می‌کند. قابل ذكر است كه پیش‌تر در مهرماه ۱۴۰۲، خط لوله جدید دریایی در قالب طرح تولید زودهنگام به خط قدیم خشکی متصل شده بود و حدود دو سال تولید پایدار با ظرفیت اسمی از این طریق انجام می‌گرفت.
اهمیت پروژه
- نوسازی کامل مسیر انتقال گاز فاز ۱۶ از سکوی SPD16 تا پالایشگاه ششم
- افزایش ظرفیت پايدار انتقال گاز از سكوي SDP16 به پالايشگاه به 1BCFD
- ارتقای ضریب اطمینان و ایمنی شبکه انتقال گاز
- تثبیت جایگاه ایران در بهره‌برداری پایدار از میدان مشترک پارس جنوبی
این دستاورد حاصل اجرای دو عملیات حیاتی و پیچیده بوده است:
- تکمیل احداث خط لوله خشکی فاز ۱۶ به طول ۴۶۰۶ متر
- ایمن‌سازی خط لوله قدیمی خشکی و خروج کامل آن از سرویس و اتصال خط لوله جدید
جزئیات فنی پروژه
- طول خط لوله خشکی: ۴۶۰۶ متر
- مشخصات لوله: قطر ۳۲ اینچ، ضخامت ۲۸/۸ میلی‌متر، تأمین از کره جنوبی با استانداردهای سخت‌گیرانه ضدخوردگی
- پوشش خارجی: سه‌لایه پلی‌اتیلن (3LPE)
- محدوده اجرا: کریدور شرقی خطوط لوله ورودی به عسلویه
- ویژگی خاص: عبور از ۵ تقاطع شامل جاده‌های پرتردد، خطوط آب، کابل‌های فشار قوی و فیبر نوری
- پیش‌راه‌اندازی: شامل FCG، هیدروتست، نمک‌زدایی، نم‌زدایی، خشک‌سازی و نیتروژن‌زنی
- ایمن‌سازی: صفر شدن H₂S و LEL و آماده‌سازی برای برش خط قدیم و Tie-In خط جدید
