مالک شریعتی عضو کمیسیون انرژی مجلس، در گفت‌وگو با خط انرژی با اشاره به مفهوم ناترازی انرژی در کشور بیان کرد: ناترازی به معنای کمبود تولید نسبت به مصرف است که واژه درست آن تراز منفی است و این مسئله یک واقعیت است که در کشورهای دیگر نیز وجود دارد.
وی در بیان دلایل ناترازی انرژی گفت: یک بخش از دلیل وقوع ناترازی، عدم سرمایه‌گذاری در بخش تولید انرژی بوده و مسئله دوم مصرف بی‌رویه است و حل این مشکل نیازمند توجه به هر دو سمت عرضه و تقاضاست.
شریعتی افزود: عمده دلیل کسری انرژی در کشور به پایبند نبودن حکمران انرژی به اهداف برنامه پنجم و ششم و سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف است. در این راستا ما باید مجموعه اقداماتی را انجام می‌دادیم که شاخص شدت انرژی کشور نصف شود، اما عملا اتلافات سنگینی در این بخش رخ داده و اهداف در سمت بهینه‌سازی مصرف سوخت محقق نشده است.
*باز گردن گره ناترازی انرژی در ایران با «برنامه جامع»
عضو کمیسیون انرژی مجلس دلیل اصلی ناترازی بنزین را عرضه خودروهای غیراستاندارد معرفی کرد و گفت: اگر یک برنامه حداقل 5 ساله در حوزه ساخت داخل و واردات خودرو اجرایی می‌شد، الان با کمبود بنزین مواجه نمی‌شدیم.
وی ادامه داد: نبود متولی مشخص برای بهینه‌سازی باعث شده که عملا پیشرفت پروژه‌ها در این بخش صفر بوده و کمتر از یک درصد از مصوبات شورای اقتصاد در این زمینه تحقق پیدا کند.
شریعتی گفت: برای رفع ناترازی انرژی به برنامه کامل و جامع نیاز داریم اما در گام اول باید سازوکارها را اصلاح کنیم، در حوزه بهینه‌سازی کل توان دولت و مجلس در ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر تعریف شده است، اما از خود نپرسیدیم، کدام آدم عاقلی با وجود سودهای نجومی بخش مسکن، ارز و طلا در این حوزه سرمایه‌گذاری می‌کند؟ باید بازگشت سرمایه در بهینه‌سازی تضمین شود.
عضو کمیسیون انرژی مجلس تاکید کرد: سابقا در بحث نیروگاه تجدیدپذیر که با استفاده از سازوکار ماده 12 پیش می‌رفت، با وجود حکم قانونی و تایید وزارت نفت، نیرو و سازمان برنامه در نهایت شرکت گاز اعلام می‌کرد که سوختی برای پرداخت به کسی که صرفه‌جویی کرده ندارد و عملا قانون اجرا نمی‌شد.
وی با اشاره به اینکه مدل ماده 12 در برنامه هفتم تغییر کرده، گفت: مقرر شد، منابع تامین‌کننده مالی پروژه‌های بهینه‌سازی باید به صورت پیشینی در یک صندوق ذیل سازمان جدید بهینه‌سازی تجمیع شده و سرمایه‌گذار بداند که پول وجود دارد و پس از بهینه‌سازی به صورت برخط درآمد خود را خواهد داشت.
*باید برج‌ساز در ایران به سمت بهینه‌سازی بیاید
وی ادامه داد: ما باید در بخش بهینه‌سازی آنقدر جذابیت ایجاد کنیم که برج‌ساز ما به فعال در حوزه بهینه‌سازی شود. وقتی گازوئیل در کشور با نرخ ثابت 300 تومان توزیع می‌شود، یک سیگنال به کسانی داده می‌شود که این گازوئیل را در لب مرز به قیمت لیتری 40 هزار تومان قاچاق کنند.
شریعتی اصلاح سازوکار انرژی کشور را ممکن دانست و گفت: اینکه ما تراز منفی انرژی را درمان کنیم، به اقتصاد ملی لطمه نزنیم و معیشت خانواده ما آسیب نبیند، سه پدیده قابل جمع است که با یک بسته جامع سیاستی قابلیت انجام دارد.
وی افزود: مهمترین مصوبات مجلس شورای اسلامی در برنامه هفتم هم در حوزه بهینه‌سازی مصرف تعریف شده است، به عنوان مثال یارانه انرژی حامل گازوئیل در صنایع و معادن کشور باید طی 5 سال برنامه 50 درصد کاهش پیدا کند.
عضو کمیسیون انرژی دغدغه نمایندگان مجلس را صحیح دانست و گفت: نمایندگان می‌گویند، اگر قرار است اصلاح قیمتی صورت پذیرد، نباید آن را از مردم شروع کنیم و مردم را مقابل دولت و حاکمیت قرار دهیم بلکه باید با تعریف الگو مردم را همراه کرد و ابتدا سازوکارها از خود حکمران اصلاح شود.
شریعتی گران کردن بی‌ضابطه یک حامل انرژی را مضر دانست و گفت: اجرای سیاست پلکانی کردن قیمت در برق و گاز انجام شده و موفق بوده اما در بنزین به دلیل حساسیت‌ها مسئله فرق می‌کند و اسم بنزین ترسناک است. ما نیازمند یک مفاهمه ملی در این مسئله با مردم هستیم و تفاوت تعیین الگو و شوک درمانی باید روشن شود.
*طرح بنزین برای همه در کیش و قشم موفق بود
وی با اشاره به اجرای طرح بنزین برای همه در کیش و قشم گفت: بخش فنی و زیرساخت بازار در کیش و قشم اجرا شد و موفق بود، اما این طرح از نظر مفهومی موفق نبود، زیرا کیش و قشم نمونه کاملی از بازار داخلی ایران نبود و از طرفی هم سهمیه قبلی خودرو حفظ شد و هم سهمیه جدید به فرد داده شد که طرح را از توجیه انداخت.
عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به اجرای طرح بنزین برای همه گفت: طرح بنزین برای همه به طور کامل قانون‌گذاری شده و اجرا به طور کامل در اختیار دولت است، دولت نیز برای اجرا هیچ کمبودی از محل قانون ندارد. اگر به استقبال تغییرات نرویم، تغییرات خودشان را تحمیل کرده و باید با هزینه زیاد اجرا شود، اما می‌توان با تدبیر مسئله را حل کرد.
شریعتی تاکید کرد: اگر قیمت تمام شده در طول کل زنجیره را مبنا قراردهیم و دولت مکلف به اعلام قیمت تمام شده شود، عرضه هر حامل انرژی کمتر از قیمت تمام شده یارانه است و بیشتر از آن مالیات و عوارض تلقی می‌شود.
وی با اشاره به پرداخت یک میلیارد دلار برای پوشش ناترازی بنزین و گازوئیل در قالب واردات و تهاتر در سال جاری افزود: اگر با این دست فرمان جلو برویم، در سال آینده نیازمند حداقل 5 میلیارد دلار منابع هستیم که بر برای واردات و تهاتر جهت تامین بنزین و گازوئیل صرف شود.
عضو کمیسیون انرژی توضیح داد: اگر فرض کنیم هزینه تمام شده برای تولید بنزین در داخل کشور صفر است. یعنی هم قیمت نفت داخلی و هم قیمت استخراج و عملیات و فرآورش و توزیع و جایگاهداری صفر در نظر می‌گیریم. با این فرض اگر بخواهیم 10 درصد بنزین را وارد کنیم که داریم به این سمت هم می‌رویم، اثر واردات روی قیمت بنزین لیتری 4 هزار تومان خواهد بود و وقتی عرضه بنزین 1500 تومان است، پس یارانه در آن وجود دارد.
پایان پیام/
